گزارش گاردین از مستندی که مهر تأیید بر نقش MI6 در کودتای 28 مرداد می زند - وبلاگ حسامم

به گزارش وبلاگ حسامم، یک کارگردان ایرانی الاصل مقیم انگلیس مستندی را تهیه نموده است که مهر تأییدی بر نقش مستقیم یک افسر سرویس اطلاعات مخفی انگلیس (ام آی 6) با همکاری سیا در کودتای 28 مرداد 1332 ایران است.

به گزارش گروه بین الملل وبلاگ حسامم، تقی امیرانی یک فیلمساز ایرانی ساکن بریتانیا، مستندی را تحت عنوان کودتای 53 تهیه نموده است که در آن نقش مستقیم یک افسر سرویس اطلاعات مخفی انگلیس (ام آی 6) در کودتای 28 مرداد 1332 و بازگرداندن محمد رضا پهلوی به قدرت تأیید می گردد.

روزنامه انگلیسی گاردین در مقدمه این گزارش به پیش زمینه ای که امیرانی برای ساخت این مستند استفاده نموده اشاره نمود و نوشت که گزارشی تحت عنوان چگونگی طرح ریزی نیروهای مشترک ام آی 6 و سیا برای کودتا در ایران، از نقش نورمن دربی شایر افسر سرویس اطلاعات مخفی انگلیس (ام آی 6) در راهنمایی کودتای 28 مرداد 1332 و احیای قدرت محمد رضا پهلوی پرده برداری نموده بود.

رازی از نقش MI6 در کودتای 28 مرداد که آبزرور آن را حذف کرد

بنا بر گزارش گاردین، گزارش فوق، در نسخه 26 ماه می 1985 هفته نامه انگلیسی آبزرور منتشر شد اما به سرعت تمامی اسناد و شواهد موجود در آن ناپدید شد.

کودتای53؛ پرده برداری از توطئه انگلیس علیه مصدق

در مستند کودتای 53 که قرار است در تاریخ 28 مرداد و شصت و هفتمین سالگرد کودتای 28 مرداد 1332 منتشر گردد، تقی امیرانی با آنالیز منابع مختلف و جستجو در اسناد و تصاویر و گفت وگوهای پخش نشده آرشیوی، به نقش برجسته دربی شایر و سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در کودتای ایران پی می برد.

این مستند در حالی نقش انگلیس را در این کودتای ایران تأیید می نماید که بریتانیا تا به امروز از پذیرفتن نقش خود در این رخداد، طفره رفته است.

طبق گزارش گاردین، در گزارشی که در هفته نامه آبزرور منتشر شده بود و سپس ناپدید شد، این واقعیت فاش شده بود که نورمن دربی شایر افسر سرویس مخفی انگلیس (ام آی 6) برای بازگردان شاه ایران بعنوان حاکم کشور در سال 1953 یک عملیات پنهانی و خشونت آمیز را انجام داده بود.

با این وجود تنها چند روز پس از انتشار این روزنامه، تمامی مدارک و شواهد این عملیات و هویت دربی شایر از تمامی مباحثات عمومی حذف شد.

امیرانی قبل از انتشار مستند کودتای 53 توضیح داد: ما هنوز هم نمی دانیم که چه کسی این اسناد را برای (هفته نامه) آبزرور فاش کرد و به چه دلیل چنین کاری کرد. ما فقط می دانیم که هرگونه مدارک مربوط به مصاحبه با دربی شایر به سرعت ناپدید شد و هیچ کس دیگر آن داستان را دنبال نکرد. این مسئله حکایت از پنهانکاری کامل از نقش انگلیس (در کودتای ایران) تا به امروز است.

مدت هاست که برآورد های بین المللی درباره پیشینه کودتای 28 مرداد 1332 مطرح است. وینستون چرچیل نخست وزیر پیشین بریتانیا با دولت محمد مصدق نخست وزیر وقت ایران مخالف بود زیرا وی منافع بریتانیا را در صنعت نفت ایران تهدید می کرد.

آدم ربایی و شکنجه تکنیک مأمور MI6 برای کودتا در ایران

این گزارش می افزاید، هم اکنون با مستند کودتای 53 معین شده است که ام آی 6 با همکاری سیا که به بازگردان محمد رضا پهلوی به قدرت امیدوار بود، خیلی بیشتر از اقدامات تحریک آمیز علیه دولت مصدق اقدام نموده است.

طبق این گزارش، در ماه ژوئن، اسنادی در آرشیو واشنگتن پیدا شد که نشان می داد چطور از نام ملکه الیزابت دوم به اشتباه برای ترغیب شاه ایران برای ماندن در ایران قبل از کودتای 28 مرداد استفاده می شده است. کودتای 53 هم اکنون به وضوح نشان می دهد که انگلیس کودتای 28 را هماهنگ نموده بود و تا آدم ربایی و شکنجه و پرداخت پول برای آمدن به خیابان ها پیش رفته بود.

در مستند کودتای 53، امیرانی با همکاری والتر مرچ تدوینگر برجسته و زبردست آمریکایی و برنده سه جایزه اسکار به سراغ بایگانی ها می رود و با بسیاری از آنهایی که در این ماجرا دخیل بودند، مصاحبه می نماید.

مرچ در مورد مستند کودتای 53 شرح می دهد: ما وقتی ساخت فیلم را آغاز کردیم، هیچ چیز از اسرار دربی شایر یا رمز و رازهای موجود در این داستان سری نمی دانستیم و هیچ گونه اطلاعاتی در اختیار نداشتیم. هرچه جلوتر رفتیم، تقی کشف کرد. (پیش از این) عنصر هیجان و داستان پلیسی، بخشی از الگوی کار ما نبود که (در این پروژه) شامل آنالیز گفت وگوهای پخش نشده آرشیوی می شد. این بیشترین مطالبی بود که تابحال باید بر روی آن می کردم-532 ساعت-بیش از دو برابر چیزی که من در فیلم آخرالزمان مدیریت نموده بودم.

اعترافاتی از مأمور MI6 درباره کودتای 28 مرداد که هرگز پخش نشد

گاردین در مورد این مستند ادامه داد، نقطه عطف زمانی بود که امیرانی شواهد کلیدی را در یک تحقیق رها شده پیدا کرد. این تحقیق برای خاتمه امپراطوری یک سریال مستند شبکه گرانادا در اواسط دهه 1980 اجرا شده بود. بخشی از این سریال مستند به ایران مربوط می شد که در آن مصاحبه ای با دربی شایر انجام گرفته بود که در آن این افسر ام آی 6 جملاتی را به صراحت بیان نموده بود.

دربی شایر در آن بخش اعتراف کرد: جلسه توجیهی من کاملاً ساده بود، به آنجا برو، سفیر را در جریان قرار نده و از سرویس اطلاعاتی (ام آی 6) برای هرپولی که ممکن است سرنگونی مصدق را از طریق حقوقی و شبه حقوقی تضمین کند استفاده گردد.

هزینه یک و نیم میلیون پوندی سرویس مخفی انگلیس برای کودتا در ایران

این افسر ام آی 6، سپس شرح داد که مقادیر زیادی پول، بیش از یک میلیون و نیم پوند هزینه نموده است و ادامه داد: من شخصاً دستور می دادم و ناآرامی های خیابانی را راهنمایی می کردم.

با اینحال، این مصاحبه داغ و مهم هرگز پخش نشده است. در فیلم امیرانی، بخش مربوط به دربی شایر توسط رالف فینس ایفای نقش می گردد که خطوطی از نسخه سانسور شده خاتمه امپراطوری را ارائه می دهد.

مقاله 1985 آبزور به نوشته نگل هاوکس درست قبل از پخش فصل مربوط به ایران سریال خاتمه امپراطوری از شبکه 4، منتشر شد اما زمانیکه این برنامه پخش شد، اثری از دربی شایر و اعترافاتش موجود نبود.

یک هفته بعد از آن نیز، جولیان بارنز منتقد آبزرور، آنالیز از این برنامه تلویزیونی انجام داد که هیچ اشاره ای به این بخش از اظهارات دربی شایر نکرد.

طبق این گزارش، امیرانی و مرچ و کارشناسان اطلاعاتی که این دو نفر با آنها رایزنی هایی را انجام داده اند به این نتیجه رسیدند که دولت انگلیس بعد از یک آنالیز محرمانه به این قضیه ورود پیدا کرد و به تهیه کنندگان اجازه پخش مصاحبه با دربی شایر را نداد.

از طرف دیگر به رسانه ها از جمله آبزرور که در آن موقع دونالد ترلفورد سردبیری آن را برعهده داشت، نیز ابلاغ شده بود که دیگر به این موضوع نپردازند.

بر اساس این گزارش، دربی شایر همکاری نزدیکی با استفان مید افسر سیا داشت که در خاتمه امپراطورری نیز حضور داشت. او همتای بریتانیایی خود را یک فرد بسیار شایسته می دانست که به زبان فارسی و فرانسه تسلط دارد.

آنطور که گاردین گزارش نموده است، یکی از تکان دهنده ترین شواهد موجود در مستند کودتای53 مربوط به نقش انگلیس در ربودن و قتل سرتیپ محمد افشارطوس رئیس شهربانی کل کشور در دوران مصدق بود که این رخداد به عمد موجب تحریک ناآرامی ها در ایران شد و در نهایت به بازداشت و حبس مصدق در ماه آگوست منتهی شد.

در گفت وگوهای آرشیوی پخش نشده، دربی شایر مدعی می گردد که ذهن خوانی درستی از شخصیت اوباش ایرانی داشت.

دربی شایر در سال 1993 از جهان رفت و الیسون روپر محقق پیشین گرانادا که بر روی خاتمه امپراطوری کار می کرد به همراه مارک اندرسون تهیه کننده و کارگردان به امیرانی گفتند که هیچ خاطره روشنی از مصاحبه با افسر ام آی 6 یا اتفاقی که برای این بخش افتاده ندارند.

طبق این گزارش، شاه که در تبعید در ایتالیا به سر می برد به ایران بازگشت که در آن موقع تحت فرماندهی فضل الله زاهدی ژنرال مورد تأیید سیا و ام آی 6 بود. در آمریکا، کودتای 28 مرداد بعنوان عملیات آژاکس و در بریتانیا به عملیات چکمه معروف است.