کرسی هایی مقابل تجمع های ساختارشکن ، گره های کور در کرسی های آزاداندیشی - وبلاگ حسامم

به گزارش وبلاگ حسامم، کرسی های آزاداندیشی بعد از 2دهه از نامه تاریخی رهبر معظم انقلاب درباره آن با چه چالش هایی روبه روست؟

به گزارش وبلاگ حسامم، روزنامه وبلاگ حسامم در گزارشی نوشت:

بهمن ماه سال81، اعضای انجمن اهل قلم به ملاقات رهبر معظم انقلاب می روند. در این ملاقات، رهبری مطالبه ای را از نخبگان، اندیشمندان و صاحبان فکر و اندیشه برای برگزاری کرسی های آزاداندیشی مطرح می نمایند. بعد از این ملاقات، اهل قلم از این ایده استقبال و رهبری نیز در نامه ای مفصل بر ضرورت اجرای کرسی های آزاداندیشی تأکید می نمایند؛ نامه ای که بسیاری آن را مانیفست و نقشه راهی برای آزاداندیشی نامیدند. موضوعی که گرچه طرح آن با استقبال روبه رو شد، اما این کرسی ها که می بایست در همه شئون علمی، فرهنگی، سیاسی و مالی و با موضوع دانشگاه ها و با هدف بالندگی جامعه برگزار می شد، آنطور که انتظار می رفت عملیاتی نشد و به محاق فراموشی سپرده شده است. در این گزارش به اهمیت کرسی های آزاداندیشی در دانشگاه ها و چالش های پیش روی آن پرداخته ایم.

گره های کور در کرسی های آزاداندیشی

برای برگزاری کرسی های آزاداندیشی موانع متعددی وجود دارد، اما عمده ترین مانع این است که هنوز نگاه درستی به مفهوم آزاداندیشی وجود ندارد. بسیاری تصور می نمایند مفهوم آزاداندیشی به نوعی با مفاهیمی مانند ساختارشکنی، رادیکالیسم و مانند آن تطابق دارد. مفاهیمی که مخاطب کرسی های آزاداندیشی را به سمت موضوعات و برنامه هایی می برد که آورده خاصی برای صنف، جناح، گروه و یا مدیریت خاص داشته باشد درصورتی که این نگاه با ماهیت آکادمیک که دانشگاه دارد، در تضاد است.

فعال سابق دانشجویی نگاه سیاست زده به کرسی های دانشجویی را آفت ایده راه اندازی آن از بدو تاسیس تا به امروز می داند و به وبلاگ حسامم می گوید این کرسی ها خصوصا در زمینه مطالبه گری دانشجویی باید خود را از این آفت در امان نگه دارند: نباید اینطور تصور گردد که کرسی های آزاداندیشی صرفا در اختیار یک گروه یا جریان سیاسی است یا مدیریت آن برعهده یک نگرش دانشجویی باشد، بلکه در برپایی کرسی های آزاداندیشی باید همه سلیقه های دانشجویی بتوانند مشارکت نمایند و بدون لکنت زبان حرف خود را براساس منطق، استدلال و حفظ اخلاق و حرمت ها بیان نمایند.

کامران شیرازی موضوعاتی که تا به امروز در کرسی های آزاداندیشی انتخاب شده اند را جوابگوی مطالبات دانشجویان نمی داند و بر این باور است که با کاهش دخالت مسئولان در روند انتخاب موضوعات می توان مطالبات را آنالیز کرد: ممکن است دانشجویان در قالب اعتراض یا شعار مطالبات را به زبان می آورند. باید آن را در محیطی مناسب و در قالب مناظره با دیدگاه های مختلف آنالیز کرد تا طیف های مختلف دانشجویی بتوانند حرف خود را بزنند و درصورت لزوم هیجانات خود را نیز بروز دهند بدون اینکه به دانشگاه یا جامعه تنشی وارد نمایند.

این فعال اسبق دانشجویی به گره دیگری که سبب شده است کرسی های آزاداندیشی نتوانند به اهداف خود دست پیدا نمایند، اشاره می نماید و حرفش را اینطور ادامه می دهد: هیچ دلیلی وجود ندارد که در کرسی های آزاداندیشی حتما از چهره های سیاسی یا کنشگران شناخته شده دعوت گردد تا بتوان کرسی آزاداندیشی برگزار کرد. دعوت از چنین افرادی می تواند پای منافع حزبی و سیاسی را به این موضوع باز کند و اصل مطالبات دانشجویان با ورود این جریان ها به حاشیه رانده گردد. به نظر می رسد دانشجویان خود برترین میهمانان و مجریان برگزاری کرسی های آزاداندیشی هستند؛ چراکه به حدی از بلوغ سیاسی و اجتماعی رسیده اند که احتیاجی به قیم های سیاسی برای برگزاری چنین جلساتی ندارند.

احیای کرسی آزاداندیشی با هدف تضارب آرا

محیط های دانشجویی در بعضی موارد با مطالبه گری های بعضا تند و تیزی همراه است. از این رو، آنگونه که در مانیفست کرسی های آزاداندیشی در نامه 2دهه قبل رهبری به آن تأکید شده است، یکی از شئون کرسی های آزاداندیشی پاسخ به سؤالات و شبهات و نقد و مناظره است. کرسی هایی که اگر از ابتدا به آن توجه می شد، شاهد انبوهی سؤال، ابهام و نقدهای بی پاسخ از سوی جوانانی که در معرض تهاجم نرم دشمن قرار دارند، در دانشگاه ها نمی بودیم. مسئله ای که اگر به آن توجه کافی گردد، می تواند زمینه ساز نقد درون گفتمانی با هدف تبیین افکار دانشجویان و اصلاح رویه های غلط از سوی مسئولان گردد؛ اقدامی که به نظر می رسد وزارت علوم در دولت سیزدهم با درک خلأ نبود کرسی های آزاداندیشی کوشش دارد با احیای آن مطالبه گری دانشجویان را در جهت واقعی خود قرار دهد.

مدیرکل دفتر سیاستگذاری فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در این باره به وبلاگ حسامم می گوید: بسترهای گفت وگو و تضارب آرا میان دانشجویان با یکدیگر، استادان و مسئولان در حوزه های مختلف در انواع مختلف آن با فراز و فرودهایی روبه رو بوده است. احتیاج است بعضی از استادان دانشگاه ها و نخبگان که در سطح کشور قدرت جریان سازی فکری دارند را دعوت نموده و به آنان جهت عرصه های گفتمانی میدان داده گردد. محمدمهدی ذوالفقارزاده معتقد است احیای کرسی های آزاداندیشی به تحقق این هدف یاری شایانی می نماید و از برنامه ریزی وزارت علوم برای احیای آن در دانشگاه ها خبر می دهد: هوادار آن هستیم که در دانشگاه ها دیدگاه های مختلف بیان گردد، اما دانشگاه در عین آنکه مرجع آزاداندیشی است، مرجع ارائه روایت صحیح نیز است. در این راستا تا سرانجام فصل پاییز در هر دانشگاه 3کرسی آزاداندیشی برگزار می گردد تا علاوه بر بیان دیدگاه های دانشجویان در مسائل مختلف، مسئولان دانشگاه ارتباط بیشتری با بدنه دانشجویی و ذائقه آنان برقرار نمایند.